Πνευμονίτιδα εξ' υπερευαισθησίας

Η πνευμονική ίνωση στην πνευμονίτιδα εξ υπερευαισθησίας παρουσιάζεται μόνο σε ένα υποσύνολο ασθενών με επαναλαμβανόμενη έκθεση στο προσβάλλον αντιγόνο. Μετά την πρώιμη έκθεση, τα άτομα συχνά εμφανίζουν πυρετό και πόνο στους μύες/αρθρώσεις. Τελικά μπορεί να εμφανίσουν βήχα και, λιγότερο συχνά, δύσπνοια. Μετά την έκθεση σε ένα αντιγόνο, τα συμπτώματα μπορούν να υποχωρήσουν εάν υπάρξει πλήρης αποφυγή της προσβάλλουσας ουσίας. Αυτό είναι γνωστό ως οξεία πνευμονίτιδα εξ υπερευαισθησίας. 

Σε περιπτώσεις επαναλαμβανόμενης έκθεσης στο αλλεργιογόνο, τα συμπτώματα δεν υποχωρούν. Αυτό είναι γνωστό ως χρόνια πνευμονίτιδα εξ υπερευαισθησίας και συχνά σχετίζεται με πνευμονικές ουλές (ίνωση).² Αυτός ο ουλώδης ιστός επηρεάζει τη μεταφορά οξυγόνου από τους μικροσκοπικούς σάκους αέρα (κυψελίδες) των πνευμόνων στα αιμοφόρα αγγεία που είναι υπεύθυνα για την παροχή οξυγόνου σε όλα τα μέρη του σώματος. Καθώς ο υγιής πνευμονικός ιστός αντικαθίσταται από ουλώδη ιστό, γίνεται πιο δύσκολο να διέλθει οξυγόνο μέσω των πνευμόνων και στην κυκλοφορία του αίματος. Αυτό οδηγεί σε δύσπνοια.⁴

Μερικές φορές το προσβάλλον αντιγόνο που οδηγεί σε χρόνια πνευμονίτιδα εξ υπερευαισθησίας δεν ταυτοποιείται. Άλλοι παράγοντες, όπως ορισμένες ιογενείς λοιμώξεις, φάρμακα και γενετικές ουσίες, μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο χρόνιας πνευμονίτιδας εξ’ υπερευαισθησίας. Δεν έχει ακόμη διαπιστωθεί γιατί ορισμένοι άνθρωποι παρουσιάζουν χρόνια πνευμονίτιδα εξ υπερευαισθησίας και άλλοι όχι.^2,3

Όπως αναφέρθηκε, τα πρώιμα συμπτώματα που προκαλούνται από την έκθεση σε αντιγόνο μπορεί να μην προκαλέσουν συμπτώματα στους πνεύμονες. Ο βήχας και η δύσπνοια αναπτύσσονται με την πάροδο του χρόνου.^5,6 

Υπάρχει μια ποικιλία συμπτωμάτων που μπορεί να παρουσιάσετε με χρόνια πνευμονίτιδα εξ’ υπερευαισθησίας. Μπορεί να είναι λιγότερο έκδηλα στην αρχή και σταδιακά να γίνονται πιο εμφανή. Αυτά τα συμπτώματα περιλαμβάνουν βήχα, δύσπνοια, ειδικά σε ήπια σωματική δραστηριότητα και αίσθημα έντονης κόπωσης κατά τις συνήθεις καθημερινές δραστηριότητές σας. Κάποια άτομα παρουσιάζουν απώλεια βάρους.

Τα συμπτώματα μπορεί επίσης να ποικίλουν από άτομο σε άτομο, οπότε τα συμπτώματά σας μπορεί να μην είναι τα ίδια με κάποιον άλλο που έχει χρόνια πνευμονίτιδα εξ υπερευαισθησίας.³

Όσο πιο νωρίς διαγνωστεί η χρόνια πνευμονίτιδα εξ υπερευαισθησίας, τόσο πιο γρήγορα μπορείτε να λάβετε υποστήριξη και ο ιατρός σας μπορεί να αποφασίσει την καλύτερη προσέγγιση για εσάς.

Κατά τη διάγνωση της χρόνιας πνευμονίτιδας εξ υπερευαισθησίας, ο θεράπων ιατρός σας θα εξετάσει πολλούς τομείς της υγείας σας. Για παράδειγμα, θα σας ρωτήσει για το σπίτι και το περιβάλλον εργασίας σας, το οικογενειακό ιατρικό ιστορικό, οποιαδήποτε χρήση φαρμάκων και εάν έχετε καπνίσει ποτέ.³

Γίνεται επίσης μια κλινική εξέταση για να έχει ο γιατρός καλύτερη εικόνα της κατάστασης των πνευμόνων σας. Ωστόσο, θα χρειαστούν και άλλες εξετάσεις, για να γίνει μια σαφής διάγνωση.³

Για τους ασθενείς που πάσχουν από χρόνια πνευμονίτιδα εξ υπερευαισθησίας, τα συμπτώματα μπορεί να μην υποχωρήσουν πλήρως και έρευνες λένε ότι, όταν συμβαίνει αυτό, η επιβίωση φτάνει περίπου τα 7 χρόνια.^2,6 Ορισμένα άτομα μπορεί να εμφανίσουν εξέλιξη της νόσου, γεγονός που σημαίνει ότι οι ουλές στους πνεύμονες μπορεί να επιδεινωθούν με την πάροδο του χρόνου. Ωστόσο, επί του παρόντος δεν υπάρχει τρόπος πρόβλεψης εάν ή πόσο γρήγορα θα συμβεί αυτό. Ορισμένοι ασθενείς μπορεί να μην παρουσιάσουν αλλαγές στα συμπτώματά τους, ενώ άλλοι ασθενείς μπορεί να παρουσιάσουν ταχεία επιδείνωση. Δεν είναι γνωστό γιατί η νόσος σε κάποιους ασθενείς εξελίσσεται ταχύτερα από άλλους.^3,6

Υπάρχουν αλλαγές που μπορείτε να κάνετε στο σπίτι και στο περιβάλλον σας για να βοηθήσετε στη φροντίδα των πνευμόνων σας.

Συγκεκριμένα, λάβετε μέτρα για να περιορίσετε την έκθεσή σας σε ορισμένες σκόνες τόσο στο σπίτι όσο και στο χώρο εργασίας σας:⁷

• Τα βακτήρια και οι μύκητες μπορούν να ευδοκιμήσουν σε στάσιμο ή μη νερό, γι' αυτό φροντίστε να αφαιρέσετε τυχόν στάσιμο νερό μέσα και έξω από το σπίτι σας

• Προσπαθήστε να διατηρήσετε την υγρασία στο σπίτι και στον χώρο εργασίας σας κάτω από 60%

• Βεβαιωθείτε ότι τα συστήματα θέρμανσης, εξαερισμού και κλιματισμού συντηρούνται σωστά

• Ζητήστε από ένα αγαπημένο σας πρόσωπο ή στο χώρο εργασίας σας να επισκευαστούν τυχόν ζημιές από νερό και στα δύο περιβάλλοντα. Αυτό περιλαμβάνει χαλιά, έπιπλα και γυψοσανίδες

• Εάν εργάζεστε με αγροτικά προϊόντα, φροντίστε να τα στεγνώσετε και να τα αποθηκεύσετε κατάλληλα

1. Fernández Pérez E, Kong A, Raimundo K, et al. Epidemiology of Hypersensitivity Pneumonitis among an Insured Population in the United States: A Claims-based Cohort Analysis. Ann Am Thorac Soc. 2018;15(4):460–469.

2. British Lung Foundation. Pulmonary fibrosis (ΗΠΑ) Πνευμονίτιδα εξ’ υπερευαισθησίας Available at: https://www.blf.org.uk/support-for-you/pulmonary-fibrosis/hypersensitivity-pneumonitis. [Accessed July 2023].

3. National Heart, Lung, and Blood Institute. Πνευμονίτιδα εξ’ υπερευαισθησίας Available at: https://www.nhlbi.nih.gov/health-topics/hypersensitivity-pneumonitis. [Accessed July 2023].

4. British Lung Foundation. Pulmonary fibrosis (ΗΠΑ) Available at: https://www.blf.org.uk/support-for-you/pulmonary-fibrosis/what-is-pulmonary-fibrosis. [Accessed July 2023].

5. Salisbury ML, Myers JL, Belloli EA, et al. Diagnosis and Treatment of Fibrotic Hypersensitivity Pneumonia. Where We Stand and Where We Need to Go. Am J Respir Crit Care Med. 2011;56(6):783–789.

6. Vasakova M, Morell F, Walsh S, et al. Πνευμονίτιδα εξ’ υπερευαισθησίας Perspectives in Diagnosis and Management. Am J Respir Crit Care Med. 2011;56(6):783–789.

7. American Lung Association. Living with Hypersensitivity Pneumonitis. Available at: https://www.lung.org/lung-health-and-diseases/lung-disease-lookup/hypersensitivity-pneumonitis/treating-and-managing. [Accessed July 2023].