Η φροντίδα στο τελικό στάδιο της ζωής περιγράφει τον τρόπο υποστήριξης των ασθενών που βρίσκονται σε τελικό στάδιο αξιολογώντας τι χρειάζονται και επιθυμούν οι ασθενείς από τη φροντίδα τους.¹

Ο στόχος της φροντίδας στο τελικό στάδιο της ζωής είναι να βοηθήσουμε τον πάσχοντα να ζήσει όσο πιο άνετα γίνεται Σε όλη τη διάρκεια της διαδικασίας, θα υπάρχει σωματική, συναισθηματική και πνευματική υποστήριξη στην οικογένεια ή στους φροντιστές του.

Είναι πολύ σημαντικό να ληφθεί υπόψη η επιθυμία του ασθενούς, από την έναρξη της φροντίδας στο τελικό στάδιο της ζωής του έως το τέλος. Αυτό περιλαμβάνει την ανταπόκριση στις συναισθηματικές και ποιοτικές ανάγκες του.

O ιατρός θα μιλήσει με τον ασθενή και τους φροντιστές του για να συζητήσουν και να αναπτύξουν ένα σχέδιο φροντίδας στο τελικό στάδιο της ζωής του.

Συζήτηση για τη φροντίδα στο τελικό στάδιο της ζωής

Ο ασθενής ενδέχεται να δυσκολεύεται να συζητήσει για τη φροντίδα στο τελικό στάδιο της ζωής.¹ Πολλοί ασθενείς μπορεί επίσης να έχουν κάποιες ιδέες για το πώς θέλουν να λαμβάνουν θεραπεία στο τελικό στάδιο της ζωής τους. Μπορεί να επιθυμούν να αποφύγουν ορισμένες θεραπείες ή να υποβληθούν σε θεραπεία σε συγκεκριμένο περιβάλλον. Το να δράσετε παίρνοντας πρωτοβουλία για την αναζήτηση συμβουλών από τον ιατρό του ασθενούς και να συζητήσετε το σχέδιο όσο το δυνατόν νωρίτερα, μπορεί να βοηθήσει να διασφαλιστεί ότι η παρεχόμενη φροντίδα ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις επιθυμίες του ασθενούς και των αγαπημένων του προσώπων.²

Συμβουλές για τη συζήτηση σχετικά με τη φροντίδα στο τελικό στάδιο της ζωής:

Ξεκινήστε τη συζήτηση νωρίς.² Όταν νιώθετε έτοιμοι, βεβαιωθείτε ότι το αγαπημένο σας πρόσωπο έχει την ευκαιρία να εκφράσει τις επιθυμίες του σχετικά με το πώς θα ήθελε να λάβει φροντίδα
Να είστε ανοιχτοί. Μιλάτε ανοιχτά με το αγαπημένο σας πρόσωπο. Οι επιθυμίες του για φροντίδα στο τελικό στάδιο της ζωής μπορεί να διαφέρουν από αυτές που περιμένετε. Είναι σημαντικό το αγαπημένο σας πρόσωπο να λαμβάνει τη φροντίδα που ανταποκρίνεται στις ανάγκες του
Μιλήστε με τους επαγγελματίες υγείας.¹ Ορισμένες φορές, ο θεράπων ιατρός μπορεί να καθυστερήσει τη συζήτηση σχετικά με τη φροντίδα στο τελικό στάδιο της ζωής έως ότου είναι σίγουρος για την πορεία της νόσου. Μιλήστε νωρίς μαζί του για να βεβαιωθείτε ότι έχετε όλες τις πληροφορίες που χρειάζεστε εσείς και το αγαπημένο σας πρόσωπο.

Ποιος παρέχει φροντίδα στο τελικό στάδιο της ζωής;

Διάφοροι επαγγελματίες υγείας και κοινωνικής φροντίδας μπορεί να εμπλέκονται στη φροντίδα στο τελικό στάδιο της ζωής, ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενούς. Για παράδειγμα, η φροντίδα μπορεί να περιλαμβάνει νοσοκομειακούς γιατρούς και νοσηλευτές, προσωπικό φροντίδας ασθενών τελικού σταδίου, συμβούλους και εργοθεραπευτές.

Εάν παρέχεται φροντίδα στο σπίτι ή σε ξενώνα φροντίδας, ο ιατρός του ασθενούς έχει τη συνολική ευθύνη για τη φροντίδα του ασθενούς. Οι νοσηλευτές της κοινότητας μπορεί να πραγματοποιούν τακτικές επισκέψεις στο σπίτι σας και η οικογένεια ή οι φίλοι σας θα συμμετέχουν πλήρως στη διαδικασία για να βοηθήσουν στον συντονισμό της βέλτιστης φροντίδας για τον ασθενή.

Πότε ξεκινά η φροντίδα στο τελικό στάδιο της ζωής;

Η φροντίδα στο τελικό στάδιο της ζωής του ασθενούς θα πρέπει να ξεκινήσει μόλις χρειαστεί. Μπορεί να διαρκέσει λίγες ημέρες ή για μήνες ή χρόνια.

Γρήγορη συμβουλή

Όταν νιώθετε έτοιμοι να προσεγγίσετε το θέμα της φροντίδας στο τελικό της ζωής, μιλήστε ανοιχτά με το αγαπημένο σας πρόσωπο και τον ιατρό του.

Τι πρέπει να περιμένω τις τελευταίες ημέρες;³

Καθώς το άτομο πλησιάζει το τέλος της ζωής του, μπορεί να αρχίσετε να παρατηρείτε αλλαγές στα συμπτώματά του. Δεν βιώνουν όλοι τα ίδια συμπτώματα ή όλα τα συμπτώματα. Οι αλλαγές μπορεί να είναι εμφανείς σε εβδομάδες, ημέρες ή και ώρες:

Δεν επιθυμεί να φάει ή να πιει πολύ ή καθόλου. Η κατάποση μπορεί να είναι δύσκολη
Χάνει τη σωματική του ενέργεια, την ικανότητα ή την επιθυμία ομιλίας και δείχνει σημάδια απόσυρσης από την οικογένεια και τους φίλους
Αίσθημα υπνηλίας ή ζαλάδας σχεδόν συνέχεια, έλλειψη δραστηριότητας και τελικά απώλεια συνείδησης. Συχνά οι ασθενείς θα θέλουν να παραμείνουν στο κρεβάτι ή σε μια άνετη καρέκλα αντί να σηκωθούν
Αλλαγές στον ρυθμό ή στο μοτίβο αναπνοής που διαφέρουν από το συνηθισμένο. Καθώς το σώμα γίνεται λιγότερο ενεργό, μειώνεται η ανάγκη για οξυγόνο. Μπορεί να υπάρχουν μεγάλες παύσεις μεταξύ των αναπνοών και η κοιλιά μπορεί να κινείται πάνω και κάτω πιο πολύ από το στήθος
Αλλαγές στο χρώμα και τη θερμοκρασία του δέρματος. Το δέρμα μπορεί να γίνει χλωμό, υγρό και ελαφρώς ψυχρότερο
Ακούσιες συσπάσεις. Αυτές είναι φυσιολογικές και δεν σημαίνουν ότι κάποιος νιώθει δυσφορία ή άβολα

Σκεπτόμενοι τη φροντίδα σε ξενώνα φροντίδας ασθενών τελικού σταδίου

Η φροντίδα σε ξενώνα φροντίδας ασθενών τελικού σταδίου προσφέρει υποστήριξη και φροντίδα στους ασθενείς και τις οικογένειές τους στα τελικά στάδια της νόσου. Ο στόχος είναι να διασφαλιστεί ότι ο ασθενής νιώθει όσο το δυνατόν πιο άνετα και διατηρεί την αξιοπρέπειά του έως το τέλος της ζωής του. Η φροντίδα σε ξενώνα φροντίδας ασθενών τελικού σταδίου προσφέρει επίσης συναισθηματική υποστήριξη στον φροντιστή και την οικογένεια.⁴

Η ομάδα του ξενώνα φροντίδας ασθενών τελικού σταδίου αποτελείται από πολλούς διαφορετικούς ανθρώπους, όπως τον θεράποντα ιατρό σας, έναν ιατρό φροντίδας ασθενών τελικού σταδίου, νοσηλευτές, κοινωνικούς λειτουργούς, κληρικούς, συμβούλους και κατ’ οίκον βοηθητικό υγειονομικό προσωπικό. Συνεργάζονται με εσάς και το αγαπημένο σας πρόσωπο για να δημιουργήσουν ένα πρόγραμμα φροντίδας που καλύπτει τις ατομικές ανάγκες του αγαπημένου σας προσώπου.

Ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου είναι συχνά μία από τις πιο δύσκολες περιόδους στη ζωή ενός μέλους της οικογένειας ή φίλου. Είναι σημαντικό να περνάτε χρόνο με την οικογένεια και τους φίλους σας για να θυμάστε το αγαπημένο σας πρόσωπο και να υποστηρίζετε ο ένας τον άλλον μέσω της διαδικασίας πένθους.

Φροντιστής ατόμου με πνευμονική ίνωση

«Ποτέ μην αντιμετωπίζετε τις δυσκολίες του ρόλου σας ως φροντιστής μόνοι σας, υπάρχει πάντα κάποιος για να ακούσει και να καταλάβει πώς αισθάνεστε.»

Βασικά στοιχεία εκμάθησης

Ο σχεδιασμός για το τελικό στάδιο της ζωής διασφαλίζει ότι οι επιθυμίες του ασθενούς μπορούν να πραγματοποιηθούν, συμπεριλαμβανομένων των θρησκευτικών ή πολιτιστικών αναγκών του

Ξεκινήστε τη συζήτηση νωρίς με το αγαπημένο σας πρόσωπο και τον ιατρό του για να διασφαλίσετε ότι μπορούν να γίνουν τα απαραίτητα βήματα

Διάφοροι ειδικοί μπορούν να παρέχουν φροντίδα στο τέλος του κύκλου ζωής. Η φροντίδα σε ξενώνα φροντίδας ασθενών τελικού σταδίου αποτελεί επίσης μια επιλογή

Προβολή βιβλιογραφικών αναφορών

Lewis D, Scullion J, et al. Palliative and end-of-life care for patients with idiopathic pulmonary fibrosis: challenges and dilemmas. Int J Palliat Nurs. 2012;18(7):331–337.
Bajwah S, Koffman J, Higginson IJ, et al. ‘I wish I knew more ...’ the end-of-life planning and information needs for end-stage fibrotic interstitial lung disease: views of patients, carers and health professionals. BMJ Support Palliat Care. 2018;8(3):340–346.
British Lung Foundation. What are the physical signs in the last weeks or days? Available at: https://www.blf.org.uk/support-for-you/end-of-life/physical-signs. [Accessed July 2023]
Hospice UK. What is hospice care? Available at: https://www.hospiceuk.org/about-hospice-care/what-is-hospice-care/. [Accessed July 2023]